‘बच्चाले झुट बोल्दा गाली नगर्नुहोस् है’
पेन्सिल्भेनिया । व्यस्त जीवनशैलीका कारण अभिभावकहरूले आफ्ना छोराछोरीको झुट बोल्ने बानीलाई बेवास्ता गर्छन् । सानातिना कुरामा बोलिने यी झुट बिस्तारै उनीहरुको बानी बन्दै जान्छ जसले भविष्यमा धेरै नराम्रो असरहरु निम्त्याउन सक्छ । त्यसैले यो बानीलाई बेवास्ता गर्नुहुँदैन ।
बालबालिका प्रायः तीनवटा कारणले झुट बोल्छन् । पहिलो त विद्यालय शिक्षकको डर हो । दोस्रो मुख्य कारण केटाकेटीहरूले आफूलाई आमाबाबु, आफन्त वा आफ्नो नजिकको व्यक्तिको बीचमा फस्नु हो । यसबाहेक कुनै पनि परिस्थितिमा उनीहरूले केही खतरा देखेमा वा उनीहरूले केही गल्ती गरेका हुन्छन् । तसर्थ, हीनता र अप्ठेरोबाट बच्न र सम्मान प्राप्त गर्न, तिनीहरू प्रायः झूट बोल्छन् । यस्तो अवस्थामा उनीहरूलाई यो बानीबाट मुक्त गर्न तपाईंले उनीहरूका लागि सुरक्षित वातावरण मात्र सिर्जना गर्नु पर्दैन तर आफ्नो स्वरलाई अलिकति विनम्र पनि राख्नुपर्छ ।
यदि तपाईंको बच्चाले खेलौना, पैसा वा अन्य कुनै चीज चोरेको छ भने, उसलाई गाली वा कुटपिट हुने डरले त्यसको बारेमा उसले तपाईंलाई बताउँदैन । तसर्थ, यदि तपाईलाई यो कुरा थाहा छ भने, उहाँलाई रिस नउठाएर, अन्य तरिकाले चोरीको खराब प्रभावको बारेमा बताउनुहोस् । उदाहरणका लागि, अरू कसैको सम्पत्तिमा तपाईंको कुनै अधिकार छैन भनी उसलाई भन्नुहोस् । अरुको चिज लिन मिल्दैन, यो खराब गुण हो भन्ने कुरा बुझाउनु पर्छ ।
धेरै पटक बच्चाहरूले आफ्ना साना गल्तीहरू लुकाउनको लागि झुट बोल्छन् जस्तै केहि गुमाउनु वा केहि भाँच्नु आदि । यस्तो अवस्थामा बुझाउनुहोस् कि सत्य बोल्नु अरू कुनै पनि चीज भन्दा महत्वपूर्ण छ, किनकि त्यो कुरा फेरि आउन सक्छ तर मुखबाट बोलेको शब्द होइन । त्यसैले सधैं सत्य बोल्नुपर्छ । यस बाहेक उनीहरुको साथी बन्ने प्रयास गर्नुहोस् र आफ्नो गल्ती स्वीकार गर्न पनि सिक्नुहोस् ।
प्रायः बच्चाहरूले आफ्नो स्कूलको गृहकार्य नगरेको बहाना बनाउँछन्, जसको लागि तिनीहरू धेरै झूट बोल्छन् । यस्तो अवस्थामा सबैभन्दा पहिले उनीहरूको गृहकार्य जान्न प्रयास गर्नुहोस् । यदि यो गाह्रो छ भने, उसलाई साथीबाट मद्दत लिन वा उसलाई तपाईसँग कुरा गर्न लगाउनुहोस् । यसबाहेक तिनीहरूका लागि साना पुरस्कारहरू योजना गर्नुहोस् । उनीहरूले गृहकार्य गरेपछि बाहिर खेल्न पाउनेछन्, उनीहरूले केही समयको लागि आफ्नो मनपर्ने टिभी कार्यक्रम आदि हेर्न पनि दिनुपर्छ । यसो गर्नाले बालबालिकाको गृहकार्यप्रति उत्साह बढ्नेछ र पुरस्कार र प्रोत्साहन प्राप्त गर्नमा पनि खुशी मिल्नेछ ।
बच्चाहरू कहिलेकाहीं झूट बोल्छन् र विद्यालय जानबाट जोगिन विभिन्न बहाना पनि बनाउँछन् । यस्तो अवस्थामा बच्चालाई स्कुल पठाउँदा गाली गर्ने र रिस उठ्दा विद्यालयप्रतिको डर बढ्न सक्छ । यस अवस्थामा, उसलाई आफ्नो स्कूल र स्कूलमा रमाइलो बारेमा बताउनुहोस् । यो पनि बताउनुहोस् कि तपाईलाई विद्यालयमा कहिलेकाहीँ शिक्षक शिक्षिकाले गाली गरेको कुरा पनि सुनाउँदा बाल बालिकालाई पनि प्रेरणा मिल्छ र विद्यालयमा हुने गतिविधिमा पनि उत्साह रहन्छ ।
हाम्रो सुविधाको लागि, अक्सर यस्तो हुन्छ कि हामी हाम्रा छोराछोरीलाई फोनमा झुटो बोलाउँछौं र बाबा घरमा हुनुहुन्न । ढोकाको घण्टी बज्दा बच्चाहरूलाई कसैले सोध्यो भने बाबा बाहिर गएको भनी बताउँन पनि लगाउँछौं । यसबाट तपाईले त्यतिबेलाको समस्या त समाधान गर्नुहुनेछ, तर यस कारणले तपाईको बच्चाले झूट बोल्न सिक्न थाल्नेछ । किनकी बच्चाहरु ठूलालाई हेरेर मात्र सिक्छन् ।