हराउँदै दशैँ, तिहारमा पिङ खेल्ने परम्परा

गोविन्द्र राज तिमिल्सेना

बाजुरा । पछिल्लो समय दशैँ, तिहारमा उत्साहका साथ पिङ खेल्ने परम्परा हराउँदै गएको छ । सुदूरपश्चिमको बाजुरा, अछाम, बझाङ, बैतडी लगायतका जिल्लामा चाडबाडको बेला उत्साहका साथ खेलिने पिङ पछिल्लो समय देखिनै छाडेका छन् । पहिले यहाँका गाउँ बस्तीमा जताततै देखिने पिङ अहिले लोपोन्मुख अवस्थामा पुगेका हुन् ।

पहिलेको जस्तो चाडपर्वको आगमनसँगै गाउँघरका चौतारा, रुखतिर पिङ हालिने परम्परा पछिल्लो समय बिस्तारै हराउँदै गएको हो ।

दशैँको बेला धर्ती छाड्नुपर्छ भन्ने मान्यताका आधारमा गाउँघरमा एक पटक भए पनि स्थानीयले पिङ हालेर रमाइलो गर्ने गर्दथे तर पछिल्लो समय यो परम्परा हराउँदै गएको बडीमालिका नगरपालिका ७ का स्थानीय हिरालाल पाध्यायले बताए ।

दशैँ तिहारजस्ता चाडपर्वमा गाउँ शहर जताततै पिङ हालिन्थ्यो, आआफ्ना साथीभाइ, दौँतरीसँग भेला भएर चचहुइई गर्दै पिङमा मच्चिएर रमाइलो गर्ने गरिन्थ्यो तर पछिल्लो समय  परम्परा हराएको स्थानीय पाध्यायको भनाइ छ । नयाँ आधुनिक सुविधामा मानिसहरू तानिएको हुँदा पिङ हाल्ने प्रवृत्ति हराएको उनको बुझाई छ ।

दशैँ तिहारमा पिङ खेल्ने संस्कृति अहिलेका नयाँ पुस्ताले बिर्सँदै गएको प्रति बुढापाकाले चिन्ता समेत व्यक्त गरेका छन् । बाजुराका ९ वटै स्थानीय तहमा पहिले तामझामका साथ रमाइलो गरेर खेलिने पिङ पछिल्लो समय लोपोन्मुख अवस्थामा पुगेको हो ।

चाडबाडको सम्झना दिने, गाउँघरमा थप रमझम बढाउने यस्ता परम्परालाई नयाँ पुस्ताले पनि निरन्तरता दिनु पर्ने कुरामा बुढापाकाले जोड दिएका छन् । पुराना संस्कृतिलाई नयाँ पुस्ताले पनि अनुसरण गर्न आवश्यक रहेको उनीहरूको भनाइ छ ।

पिङको लागी बाबियो काटेर लुठो बाटी वरपर चार वटा खामा गाडेर बनाइन्छ । त्यस्तै खाली बाबियो बाटेर एउटा रुखको हाँगामा वरपर बाँधेर पनि पिङ खेल्ने गरिन्छ । नयाँ प्रविधिका कारण दसैँ र तिहारमा निर्माण गरेर खेलिने  पिङको प्रचलन बिस्तारै हराउँदै गएको जानकारहरू बताउँछन् ।

बाजुरामा दशै तिहारमा खेलिने पिङ,विभिन्न मेला,देउडा लगायतका परम्परा बिस्तारै लोप हुँदै गएका छन् । यसरी पुराना परम्परा लोप हुँदै जाँदा स्थानीय संस्कृतिको जगेर्ना तथा संवर्द्धनमा  असर पर्दै गएको छ  । परम्परागत ज्ञान, सिप र प्रविधिमा आधारित रहेर बनाइने पिङको सिप नयाँ पुस्तामा हस्तान्तरण हुन नसक्दा लोपोन्मुख अवस्थामा पुगेको हो ।

नेपाल न्युज बैक