अमेरिकामा आर्थिक शटडाउनको सम्भावना, कर्मचारीलाई अप्ठेरो

पेन्सिल्भेनिया । अमेरिकी कंग्रेसले नयाँ खर्च विधेयकमा सहमति जुटाउन नसक्दा सरकार आर्थिक शटडाउन हुने जोखिम बढेको छ ।

शुक्रबार रातिको समयसीमा अघि खर्च विधेयकमा सहमति नभए अमेरिकामा शटडाउन हुनेछ। सभामुख माइक जोन्सनले प्रस्तावित गरेको तीन महिने अस्थायी कोष विस्तार गर्ने विधेयकले अमेरिकी कंग्रेसमा बहुमत जुटाउन नसकेपछि शटडाउन हुने सम्भावना बढेको हो ।

नवनिर्वाचित राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र अर्बपति एलोन मस्कको दबाबमा रिपब्लिकन सांसदले नै यसको विपक्षमा मत दिएका थिए ।

यो योजना पारित गर्न दुई तिहाइ बहुमत आवश्यक थियो । तर ३८ रिपब्लिकनसहित अधिकांश डेमोक्र्याटले यसको विपक्षमा मतदान गरे । यसले सरकार चलाउने छोटो अवधिको कोष व्यवस्थापन असफल भएको छ ।

बिहीबार राति बसेको कंग्रेसको बैठकमा सभामुख जोन्सनले आपतकालीन राहतका लागि ११० अर्ब डलर, किसान सहायताका लागि ३० अर्ब डलरसँगै सांसदको तलब वृद्धि, विकास निर्माण र स्वास्थ्य सेवा सुधारका लागि पैसाको व्यवस्थापनबारे विधेयक पेश गरेका थिए ।

शटडाउन अर्थात् बन्दले संघीय सरकारलाई खर्च कटौती गर्न र गैर-आवश्यक सरकारी कर्मचारीहरूलाई अवकाश दिन बाध्य पार्छ। अत्यावश्यक निकायका कर्मचारीले मात्र काम गर्ने । बन्दले संघीय र प्रदेश सरकारबीचको समन्वयमा पनि बाधा पुर्‍याएको छ ।

आर्थिक अभावका कारण सन् १९८० मा अमेरिकामा शटडाउनसम्बन्धी पहिलो कानुनी राय दिइएको थियो। सन् १९९० मा शटडाउन सुरु भएको थियो र फेब्रुअरी २०२४ सम्म अमेरिकामा १० वटा फन्डिङ बन्द भएका छन्।

बन्दले लाखौं संघीय कर्मचारीहरूलाई असर गर्ने सम्भावना छ। नीति केन्द्रको आर्थिक नीति कार्यक्रमका कार्यकारी निर्देशक शाई अकाबासले अनुमानित ८ लाख ७५ हजार कामदारहरूलाई छुट्टी दिन सकिने बताए, जबकि १.४ मिलियन संघीय कर्मचारीहरूले कानून प्रवर्तन एजेन्सीहरू र अन्य आवश्यक विभागहरूमा काम गरिरहनेछन्। तर, उनीहरुले यो अवधिमा तलब पनि पाउने छैनन् ।

यो बन्दको अर्थ क्रिसमसको मौसममा यात्रा गर्ने मानिसहरूलाई समस्या हुन सक्छ र यात्रुहरूले एयरपोर्टहरूमा लामो लाइनमा हिड्नु पर्ने हुन सक्छ। बन्द सकिएपछि पनि कर्मचारीले पूरा तलब पाउन सक्नेछन् । बन्दको समयमा देशका सबै राष्ट्रिय स्मारक र पार्कहरू पनि बन्द रहनेछन्।

बन्द कहिलेसम्म चल्ने हो भन्ने अझै स्पष्ट भइसकेको छैन । यो क्रम अझै दुई सातासम्म रहन सक्ने आर्थिक विज्ञहरू बताउँछन् । सेन्टर फर स्ट्र्याटेजिक एण्ड इन्टरनेशनल स्टडीजका रिसर्च फेलोको भनाइ छ, ‘शटडाउनले अमेरिकी अर्थतन्त्रमा ठूलो प्रभाव पारेको छ र निजी क्षेत्रको प्रभावलाई समेत समावेश गरी करिब ०.२ प्रतिशतले वृद्धि घटेको छ । बजारहरू सामान्यतया बन्दबाट नराम्ररी प्रभावित हुँदैनन्।