ताइवानले अमेरिकासँग मिसाइल किन्दै

न्यूयोर्क । पछिल्लो समय चीन र ताइवानबीच तनाव वढिरहेका बेला ताइवानले अमेरिकासँग ४०० वटा एन्टी शिप हापुर्न मिसाइल किन्ने भएको छ ।

ताइवानले चीनको सामना गर्न यी क्षेप्यास्त्रहरू प्रयोग गर्ने छ अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमहरुले जनाएका छन् । अप्रिल ७ मा अमेरिकाले ४०० एन्टी–शिप मिसाइलका लागि १.१७ अर्ब डलर (९६ हजार करोड रुपैयाँ) को सम्झौता घोषणा गरेको थियो । तर, यो अवधिमा पेन्टागनले कुन देशसँग सम्झौता गरेको हो भन्ने बताएको छैन । ब्लूमबर्गको रिपोर्टका अनुसार ताइवान यी मिसाइलहरूको खरिदकर्ता हो ।

सम्झौताको घोषणासँगै पेन्टागनले क्षेप्यास्त्रको उत्पादन सन् २०२९ सम्ममा सम्पन्न गर्ने बताएको छ । यसअघि ताइवानले जहाजबाट प्रक्षेपण गर्न सकिने हार्पुन मिसाइल पनि किनेको छ । उनीहरु अमेरिकाको बोइङ कम्पनीले बनाएका हुन् । ब्लुमबर्गले युएस–ताइवान बिजनेस काउन्सिलका अध्यक्ष रुपर्ट ह्यामन्ड–चेम्बर्सलाई उद्धृत गर्दै बोइङसँग एन्टी–शिप मिसाइलका लागि पनि सम्झौता भएको बताएको छ ।

यसैबीच, यो सम्झौताअघि कम्पनीलाई हार्पुन कोस्टल डिफेन्स सिस्टमसँग सम्बन्धित प्रक्षेपण उपकरण बनाउन ४९ करोड ८० लाख डलर (४ हजार करोड) को ठेक्का पनि दिइएको छ । यसमा मोबाइल ट्रान्सपोर्टरहरू, रडारहरू र प्रशिक्षण उपकरणहरू समावेश छन् । पेन्टागनले यस विषयमा कुनै पनि बयान दिन अस्वीकार गरेको छ । यद्यपि उनले अमेरिकाले ताइवानलाई सुरक्षाका लागि आवश्यक सुरक्षा सेवा उपलब्ध गराउन जारी राख्ने बताए।

ताइवानको रक्षा मन्त्रालयका प्रवक्ता सुन ली–फाङले पत्रकार सम्मेलनमा भने– मन्त्रालयले यस खरिदबारे जानकारी पहिल्यै दिएको थियो । समयतालिका अनुसार सम्झौता सम्पन्न हुनेमा हामी विश्वस्त छौं। ताइवानले सन् २०२० मा पनि अमेरिकाबाट हार्पुन मिसाइल किन्न इच्छा व्यक्त गरेको थियो ।

अप्रिल ८ मा चीनले ताइवानको फुजियान प्रान्तको पिङटान टापु नजिकै ४ वटा क्षेत्रमा सैन्य अभ्यास सुरु गरेको छ । तीन दिने अभ्यासमा कुल १७२ चिनियाँ लडाकु विमान उडेका छन् । यस क्रममा चीनको पिपुल्स लिबरेसन आर्मी (पीएलए) ले प्रत्यक्ष गोलाबारुद प्रयोग गरेको थियो। वास्तवमा ताइवानका राष्ट्रपति साइ इङ वेनको अमेरिकी सभामुख म्याकार्थीसँगको भेटपछि चीन आक्रोशित भएको थियो।

चीनले दुई अमेरिकी संस्थामाथि पनि प्रतिबन्ध लगाएको थियो । रिपोर्टका अनुसार यी दुई संस्थाले राष्ट्रपति साइ इङ वेनको अमेरिका भ्रमणको योजना बनाएका थिए। यी संस्थाहरूमा क्यालिफोर्नियाको रोनाल्ड रेगन पुस्तकालय पनि समावेश छ।
अमेरिकाले सन् १९७९ मा चीनसँगको सम्बन्ध पुनर्स्थापित गर्दै ताइवानसँगको कूटनीतिक सम्बन्ध तोडेको थियो । तर, चीनको आपत्तिका बाबजुद अमेरिकाले ताइवानलाई हतियार आपूर्ति गर्न जारी राख्यो । अमेरिकाले पनि दशकौंदेखि एक चीन नीतिलाई समर्थन गर्दै आएको छ, तर ताइवानको मुद्दामा अस्पष्ट नीति अपनाएको छ।

राष्ट्रपति जो बिडेन हाल यस नीतिबाट बाहिर निस्किएको देखिन्छ। चीनले ताइवानमाथि हमला गरे अमेरिकाले उसलाई बचाउने छ भनी उनले धेरै पटक भनेका छन्। बाइडेनले हतियार बिक्री जारी राख्दै ताइवानसँग अमेरिकी अधिकारीहरूको अन्तरक्रिया बढाएका थिए । यसको असर चीनले ताइवानको वायु र जल क्षेत्रमा आफ्नो घुसपैठलाई आक्रामक बनाएको छ । अमेरिकी विश्लेषकहरूको आधारमा एनवाइटीमा प्रकाशित एक रिपोर्टका अनुसार चीनको सैन्य क्षमता यति हदसम्म बढेको छ कि ताइवानको रक्षामा अमेरिकी विजय अब ग्यारेन्टी छैन । चीनसँग अहिले विश्वको सबैभन्दा ठूलो नौसेना छ र अमेरिकाले त्यहाँ सीमित संख्यामा जहाज मात्र पठाउन सक्छ ।

यदि चीनले ताइवान कब्जा गर्छ भने, उसले पश्चिमी प्रशान्त महासागरमा आफ्नो प्रभुत्व देखाउन थाल्नेछ। यसले गुआम र हवाई टापुहरूमा रहेको अमेरिकी सैन्य आधारलाई पनि खतरामा पार्न सक्छ।