स्पेसएक्सको स्टारशिप रकेट प्रक्षेपण लगत्तै विस्फोट
टेक्सास । विश्वको अग्रणी अन्तरिक्ष अन्वेषण कम्पनी स्पेसएक्सको स्टारशिप रकेटले बिहीबार आफ्नो पहिलो परीक्षण उडान गरेको छ । तर, प्रक्षेपण लगत्तै विस्फोट भयो। विश्वको सबैभन्दा शक्तिशाली रकेटले टेक्सासको बोका चिकाबाट साँझ ७ बजे उडान भरेको थियो । यो Starship को पहिलो परिक्रमा परीक्षण थियो।
यसअघि १७ अप्रिलमा पनि लन्च गर्ने प्रयास भएको थियो । यसपछि प्रेशर भल्भ जमेका कारण रोकिनुपरेको थियो । यस विषयमा स्पेसएक्सले भने कि आज हामीले धेरै कुरा सिकेका छौं। यसले हामीलाई थप सफलता दिनेछ। आजको परीक्षणले हामीलाई Starship को विश्वसनीयता सुधार गर्न मद्दत गर्नेछ। कम्पनीका मालिक एलोन मस्कले टोलीलाई बधाई दिए। उनले केही महिनामा अर्को परीक्षण प्रक्षेपणबाट धेरै कुरा सिकेको बताए।
स्टारशिप रकेट के हो?
स्पेसएक्सको स्टारशिप स्पेसक्राफ्ट र सुपर हेभी रकेटलाई सामूहिक रूपमा स्टारशिप नाम दिइएको छ। स्टारशिप एक पुन: प्रयोज्य अन्तरिक्ष यान हो जुन चालक दल र कार्गो दुबैलाई पृथ्वीको कक्षा, चन्द्रमा, मंगल ग्रह र बाहिर लैजानको लागि डिजाइन गरिएको हो। यो संसारले अहिलेसम्म बनाएको सबैभन्दा शक्तिशाली प्रक्षेपण वाहन हुनेछ। रकेटको उचाइ 120 मिटर र व्यास 9 मिटर छ, जबकि यसको पेलोड क्षमता 100 देखि 150 टन छ।
यसको कति चरणहरू छन्?
सुपर हेभी: सुपर हेभी स्टारशिप लन्च प्रणालीको पहिलो चरण वा बूस्टर हो। सब-कूल्ड लिक्विड मिथेन (CH4) र तरल अक्सिजन (LOX) प्रयोग गरी ३३ र्याप्टर इन्जिनहरूद्वारा संचालित, सुपर हेभी पूर्ण रूपमा पुन: प्रयोग गर्न मिल्ने रकेट हो। यो पृथ्वीको वायुमण्डलमा पुन: प्रवेश गर्न र प्रक्षेपण साइटमा फिर्ता अवतरण गर्न सक्षम हुनेछ। यसको उचाइ ६९ मिटर, व्यास ९ मिटर र ३,४०० टन प्रति ७.५ एमएलबी छ।
स्टारशिप: स्टारशिप अन्तरिक्ष यान र स्टारशिप प्रणालीको दोस्रो चरण हो। यो गाडीमा एक एकीकृत पेलोड खण्ड छ र पृथ्वीको कक्षा, चन्द्रमा, मंगल ग्रह र बाहिरका चालक दल र कार्गो लैजान सक्षम छ। स्टारशिप पनि पृथ्वीमा एक ठाउँबाट अर्को ठाउँमा जान सक्षम छ। यसले एक घण्टा वा कममा विश्वको जुनसुकै ठाउँमा यात्रा गर्न सक्छ।
स्टारशिप गाडीको उचाइ ५० मिटर, व्यास ९ मिटर र प्रति २.६ एमएलबीमा १२०० टनको प्रोपेलेन्ट क्षमता र १०० देखि १५० टनको पेलोड क्षमता छ।
र्याप्टर इन्जिन: र्याप्टर इन्जिन पनि पुन: प्रयोज्य मिथेन-अक्सिजन स्टेज्ड-कम्बसन इन्जिन हो। यसले स्टारशिप प्रणालीलाई शक्ति दिन्छ र फाल्कन ९ मर्लिन इन्जिनको दोब्बर थ्रस्ट क्षमता छ। स्टारशिप छ इन्जिनहरू, तीन र्याप्टर इन्जिनहरू र तीन र्याप्टर भ्याकुम (RVac) इन्जिनहरूद्वारा संचालित हुनेछ, जुन स्पेसको भ्याकुममा प्रयोगको लागि डिजाइन गरिएको हो। सुपर हेभी 33 र्याप्टर इन्जिनहरू द्वारा संचालित हुनेछ, जसमा 13 केन्द्रमा र बाँकी 20 बूस्टरको पछाडिको छेउको परिधिको वरिपरि हुनेछन्। यसको व्यास १.३ मिटर छ भने उचाई ३.१ मिटर छ।
Starship प्रणालीको पहिलो सुरुवात कहिले भएको थियो?
विशाल रकेट अमेरिकी राज्य टेक्सासको स्पेसएक्स स्पेसपोर्टबाट अप्रिल १७ मा केन्द्रीय समय (१३०० जीएमटी) बिहान ८:०० बजे प्रक्षेपण गर्ने कार्यक्रम थियो। जब यो अन्तिम क्षणमा स्थगित गरिएको थियो, यसको प्रक्षेपण हप्ताको अन्त्यमा आरक्षित समयमा तय गरिएको थियो। यसै अन्तर्गत बिहीबार साँझ यसको शुभारम्भ गरिएको हो । स्पेसएक्सका संस्थापक एलोन मस्कले यो छुट्टै सम्भावना रहेको बताएका थिए ।