अमेरिकाको कर्जा संकट तत्काललाई टर्यो
अमेरिकाको कर्जा संकट तत्काललाई टरेको छ । शनिबार, राष्ट्रपति जो बाइडेन र रिपब्लिकन पार्टीका सभामुख केभिन म्याकार्थी बीच २ वर्षको लागि ऋण सीमा बढाउने सहमति भएको छ। यस अवधिमा सरकारी खर्च कटौती हुनेछ। यो सम्झौतासँगै सरकारले आगामी वर्ष हुने राष्ट्रपति निर्वाचनमा कुनै समस्या नपर्ने गरी कर्जाको सीमा बढाएको छ ।
अमेरिकामा हालको ऋण सीमा ३१.४ ट्रिलियन डलर छ। सम्झौतालाई अन्तिम रूप दिएपछि बुधबार अमेरिकी संसदमा यसबारे मतदान हुनेछ। यसअघि शनिबार बाइडेन र म्याककार्थीबीच सम्झौताका लागि करिब ९० मिनेट फोनमा कुराकानी भएको थियो।
क्यापिटल अफिस बाहिर पत्रकार सम्मेलन गर्दै म्याकार्थीले भने–हामीले ऐतिहासिक सम्झौता गरेका छौं । यसले सरकारी खर्चमा कटौती गर्नेछ र अमेरिकी जनतालाई गरिबीबाट बाहिर आउन मद्दत गर्नेछ। यसका साथै सरकारको मनमानीपनलाई निरुत्साहित गर्दै जनतामाथि नयाँ कर नलगाइनेछ ।
सभामुख म्याकार्थीले ट्वीट गर्दै भने- मैले राष्ट्रपतिसँग कुरा गरें। महिनौंको समय खेर फालेपछि अन्ततः देशको हितमा हुने सहमतिमा उनीहरु सहमत भएका छन् । उनले सम्झौतामा रातारात काम गरेर त्यसको विधेयक तयार गर्नुपर्ने भन्दै बुधबार मतदान गर्न सकिने बताए । कांग्रेसबाट पारित भएपछि यो विधेयक राष्ट्रपति बिडेनलाई हस्ताक्षरका लागि पठाइनेछ।
वास्तवमा अमेरिकी तल्लो सदन हाउस अफ रिप्रिजेन्टेटिभमा बाइडेनको पार्टीका सांसदको संख्या कम छ । यस्तो अवस्थामा उनले विपक्षी दलहरुलाई मनाउन खोजेका थिए । जबकि ट्रम्पको पार्टीका सांसदहरूले बिडेन सरकारले खर्च घटाउन माग गरे, तब मात्र उनीहरूले ऋण बढाउन समर्थन गर्नेछन्।
अप्रिलमा, रिपब्लिकन पार्टीले एक बिल पारित गर्यो जसमा बाइडेनले आफ्नो स्वास्थ्य, जलवायु परिवर्तन र सामाजिक कार्यक्रमहरूको १४ प्रतिशत कटौती गर्न सहमत भएमा ऋण सीमा बढाउने प्रस्ताव राखिएको थियो। रिपब्लिकन पार्टीले लगातार अर्थतन्त्रमा डेमोक्र्याटहरूलाई घेरेको छ।
अमेरिकामा सरकारको ऋणको सीमा छ। देश चलाउन योभन्दा बढी ऋण लिन सक्दैनन् । सरकारलाई नगदविहीन हुनबाट जोगाउन वर्षौंदेखि यो सीमा धेरै पटक बढाइएको छ । अमेरिकाले यो त्रैमासिकमा ७२६ अर्ब डलर ऋण लिने लक्ष्य राखेको छ । यो जनवरीमा प्रस्तुत गरिएको अनुमानभन्दा ४४९ अर्ब डलर बढी हो।
न्यूयोर्क टाइम्सको रिपोर्ट अनुसार अमेरिकाको बजेट घाटा निकै उच्च छ । यसको अर्थ सरकारको आम्दानीभन्दा खर्च धेरै छ । जसका कारण उनले आफ्नो कामका लागि ऋण लिनुपर्ने बाध्यता छ ।
अमेरिकाको ट्रेजरी डिपार्टमेन्टका अनुसार मार्च २०२३ मा त्यहाँको सरकारको बजेट घाटा ३० लाख करोड रुपैयाँ पुगेको थियो । अनुसन्धान केन्द्र PEW का अनुसार २०२२ मा अमेरिकाको जीडीपी १२१% ऋणमा थियो। यसबाट बुझ्न सकिन्छ कि त्यहाँको सरकार आफ्नो खर्चको लागि ऋणमा कत्तिको निर्भर छ।
सन् २०१९ देखि २०२१ सम्म अमेरिकामा ऋण बढ्नुका धेरै कारण छन् । विकसित देशहरूले राजस्व कमाउन ऋण बजारमा पैसा लगानी गर्छन्। यससँगै बेरोजगारी वृद्धि, ब्याजदर घट्ने जस्ता कारणले पनि सरकारमाथिको ऋण बढ्दै गएको छ । ब्याजदर कटौतीका कारण अमेरिकामा मुद्रास्फीति बढेको छ । सरकारले खर्च रोक्नुको साटो ऋण लिएर क्षतिपूर्ति दियो । कर्पोरेट कर २०१९ मा ३५ प्रतिशतबाट २१ प्रतिशतमा मा घटाइएको थियो।
साथै, अमेरिकाले विगत एक दशकमा विश्वमा शक्तिशाली भनेर चिनाउन धेरै पैसा खर्च गरेको छ । हाल अमेरिकाले रुसविरुद्ध युक्रेनलाई करोडौं सहयोग गरेको छ । उही समयमा, ताइवानलाई चीनसँग सम्झौता गर्न धेरै खर्च गरिएको छ।
Author
अमेरिकाको कर्जा संकट तत्काललाई टरेको छ । शनिबार, राष्ट्रपति जो बाइडेन र रिपब्लिकन पार्टीका सभामुख केभिन म्याकार्थी बीच २ वर्षको लागि ऋण सीमा बढाउने सहमति भएको छ। यस अवधिमा सरकारी खर्च कटौती हुनेछ। यो सम्झौतासँगै सरकारले आगामी वर्ष हुने राष्ट्रपति निर्वाचनमा कुनै समस्या नपर्ने गरी कर्जाको सीमा बढाएको छ ।
अमेरिकामा हालको ऋण सीमा ३१.४ ट्रिलियन डलर छ। सम्झौतालाई अन्तिम रूप दिएपछि बुधबार अमेरिकी संसदमा यसबारे मतदान हुनेछ। यसअघि शनिबार बाइडेन र म्याककार्थीबीच सम्झौताका लागि करिब ९० मिनेट फोनमा कुराकानी भएको थियो।
क्यापिटल अफिस बाहिर पत्रकार सम्मेलन गर्दै म्याकार्थीले भने–हामीले ऐतिहासिक सम्झौता गरेका छौं । यसले सरकारी खर्चमा कटौती गर्नेछ र अमेरिकी जनतालाई गरिबीबाट बाहिर आउन मद्दत गर्नेछ। यसका साथै सरकारको मनमानीपनलाई निरुत्साहित गर्दै जनतामाथि नयाँ कर नलगाइनेछ ।
सभामुख म्याकार्थीले ट्वीट गर्दै भने- मैले राष्ट्रपतिसँग कुरा गरें। महिनौंको समय खेर फालेपछि अन्ततः देशको हितमा हुने सहमतिमा उनीहरु सहमत भएका छन् । उनले सम्झौतामा रातारात काम गरेर त्यसको विधेयक तयार गर्नुपर्ने भन्दै बुधबार मतदान गर्न सकिने बताए । कांग्रेसबाट पारित भएपछि यो विधेयक राष्ट्रपति बिडेनलाई हस्ताक्षरका लागि पठाइनेछ।
वास्तवमा अमेरिकी तल्लो सदन हाउस अफ रिप्रिजेन्टेटिभमा बाइडेनको पार्टीका सांसदको संख्या कम छ । यस्तो अवस्थामा उनले विपक्षी दलहरुलाई मनाउन खोजेका थिए । जबकि ट्रम्पको पार्टीका सांसदहरूले बिडेन सरकारले खर्च घटाउन माग गरे, तब मात्र उनीहरूले ऋण बढाउन समर्थन गर्नेछन्।
अप्रिलमा, रिपब्लिकन पार्टीले एक बिल पारित गर्यो जसमा बाइडेनले आफ्नो स्वास्थ्य, जलवायु परिवर्तन र सामाजिक कार्यक्रमहरूको १४ प्रतिशत कटौती गर्न सहमत भएमा ऋण सीमा बढाउने प्रस्ताव राखिएको थियो। रिपब्लिकन पार्टीले लगातार अर्थतन्त्रमा डेमोक्र्याटहरूलाई घेरेको छ।
अमेरिकामा सरकारको ऋणको सीमा छ। देश चलाउन योभन्दा बढी ऋण लिन सक्दैनन् । सरकारलाई नगदविहीन हुनबाट जोगाउन वर्षौंदेखि यो सीमा धेरै पटक बढाइएको छ । अमेरिकाले यो त्रैमासिकमा ७२६ अर्ब डलर ऋण लिने लक्ष्य राखेको छ । यो जनवरीमा प्रस्तुत गरिएको अनुमानभन्दा ४४९ अर्ब डलर बढी हो।
न्यूयोर्क टाइम्सको रिपोर्ट अनुसार अमेरिकाको बजेट घाटा निकै उच्च छ । यसको अर्थ सरकारको आम्दानीभन्दा खर्च धेरै छ । जसका कारण उनले आफ्नो कामका लागि ऋण लिनुपर्ने बाध्यता छ ।
अमेरिकाको ट्रेजरी डिपार्टमेन्टका अनुसार मार्च २०२३ मा त्यहाँको सरकारको बजेट घाटा ३० लाख करोड रुपैयाँ पुगेको थियो । अनुसन्धान केन्द्र PEW का अनुसार २०२२ मा अमेरिकाको जीडीपी १२१% ऋणमा थियो। यसबाट बुझ्न सकिन्छ कि त्यहाँको सरकार आफ्नो खर्चको लागि ऋणमा कत्तिको निर्भर छ।
सन् २०१९ देखि २०२१ सम्म अमेरिकामा ऋण बढ्नुका धेरै कारण छन् । विकसित देशहरूले राजस्व कमाउन ऋण बजारमा पैसा लगानी गर्छन्। यससँगै बेरोजगारी वृद्धि, ब्याजदर घट्ने जस्ता कारणले पनि सरकारमाथिको ऋण बढ्दै गएको छ । ब्याजदर कटौतीका कारण अमेरिकामा मुद्रास्फीति बढेको छ । सरकारले खर्च रोक्नुको साटो ऋण लिएर क्षतिपूर्ति दियो । कर्पोरेट कर २०१९ मा ३५ प्रतिशतबाट २१ प्रतिशतमा मा घटाइएको थियो।
साथै, अमेरिकाले विगत एक दशकमा विश्वमा शक्तिशाली भनेर चिनाउन धेरै पैसा खर्च गरेको छ । हाल अमेरिकाले रुसविरुद्ध युक्रेनलाई करोडौं सहयोग गरेको छ । उही समयमा, ताइवानलाई चीनसँग सम्झौता गर्न धेरै खर्च गरिएको छ।
