चिनियाँ भाषा पढाउने संस्थालाई बेलायतले आर्थिक सहयोग नगर्ने
लण्डन । बेलायती प्रधानमन्त्री ऋषि सुनकको सरकारले देशमा चिनियाँ भाषा पढाउने संस्थानलाई आर्थिक सहयोग रोक्ने भएको छ । गत वर्ष जुलाईमा चुनावी अभियानका क्रममा सुनकले कन्फ्युसियस इन्स्टिच्युटलाई आर्थिक सहयोग रोक्ने वाचा गरेका थिए ।
यो निर्णय कार्यान्वयनको घोषणा मंगलबार राति वा बुधबार हुन सक्ने विश्वास गरिएको छ । बेलायती सरकारले यी संस्थानहरूलाई प्रत्येक वर्ष करिब २७ लाख पाउण्ड दिन्छ। सुनकको यो निर्णयले चीनलाई उक्साउन सक्छ ।
‘द गार्जियन’को रिपोर्ट अनुसार विदेशमन्त्री जेम्स क्लेभरलीले सुनक सरकारको यो निर्णयको घोषणा गर्नेछन् । हालको लागि, मन्डारिन सिकाउने कन्फ्युसियस संस्थानहरू बन्द भइरहेका छैनन्। अब उनीहरुको आर्थिक सहयोग रोक्ने घोषणा मात्रै हुने छ ।
यी सबै संस्थानहरूले मन्डारिन र चिनियाँ संस्कृतिलाई धेरै सक्रिय रूपमा बढावा दिन्छन्। चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टी (सीसीपी) सँग सम्बन्धित व्यक्ति वा नेताहरूले यसको फाइदा उठाउँछन्। उनीहरुका लागि बेलायत आउने बाटो खुल्यो । उनीहरूले फास्ट ट्र्याक भिसा सुविधा पाउँछन्। पछि, उनी जासुसी सहित धेरै गलत काममा संलग्न हुन्छन्। गत वर्ष केही प्रतिवेदनहरूले यी विकृतिहरूलाई औंल्याएका थिए।
रिपोर्टका अनुसार बेलायतमा कन्फ्युसियस इन्स्टिच्युटका जम्मा ३० वटा शाखा छन्, जसलाई बेलायत जस्तो सानो देशका लागि निकै उच्च मानिन्छ । संस्थानका प्रशासनिक कर्मचारीहरू बेलायती छन्, जबकि सबै प्राध्यापकहरू चीनका छन्। चीन र बेलायतका सरकारले एक–एक सह–निर्देशक नियुक्त गरेका छन् ।
कन्फ्युसियस इन्स्टिच्युटहरूले बेलायतको उच्च शिक्षा र समाजमा हस्तक्षेप बढाउँदै गएको बेलायत सरकारले महसुस गरेको छ।
बेलायतमा चिनियाँ संस्कृतिको प्रवद्र्धन गर्नुको कारण के हो भन्ने प्रश्न बेलायती सञ्चारमाध्यमले पटकपटक उठाएका छन् । यसको कारण बेलायत र युरोपका समाज खुला विचारधारा र लोकतान्त्रिक छन् भने चीनमा सबै कुरामा सेन्सरशिप छ । यसबाहेक चिनियाँ सरकारले आफ्नो विदेश नीतिलाई प्रवर्द्धन गर्न यी संस्थानहरू प्रयोग गर्छ।
सुनक सत्तामा आएदेखि बेलायत र चीनबीचको सम्बन्ध राम्रो छैन । अस्ट्रेलिया र बेलायतले चीनमा बनेका सीसीटीभी क्यामेराको प्रयोगमा प्रतिबन्ध लगाएका छन् । रुस–युक्रेन युद्धमा चीन पूर्णरुपमा रुसको साथमा छ भने बेलायत सरकार युक्रेनको साथमा छ ।
तर, बेलायत सरकारको गृह मन्त्रालयले कानुनबमोजिम यी संस्थानहरूलाई आर्थिक सहयोग रोक्ने निर्णय गरेको छ । बेलायती विश्वविद्यालयहरूले एक सर्वेक्षणमा आफ्ना कर्मचारीहरू कन्फ्युसियस इन्स्टिच्युटमा नजाने बताएका छन्। विदेशमन्त्री क्लिभर्लेले बेलायतको सुरक्षामा कुनै सम्झौता हुन नसक्ने बताएका छन् । कोरोनाको सन्दर्भमा परराष्ट्रमन्त्रीले भनेका थिए– स्वास्थ्य र जलवायु परिवर्तनका विषयमा चीनसँग वार्ता हुनेछ ।