श्रीलंका र चीनबीच ‘बाँदर ब्यापार’ समाचारको चीनले गर्यो खण्डन
बेइजिङ । श्रीलंका र चीनमा टोक मकाक बाँदरलाई लिएर विवाद उत्पन्न भएको छ । टोक मकाक बाँदर श्रीलंकामा मात्र पाइन्छ। यी रातो खैरो बाँदरलाई स्थानीय भाषामा रिलेभा पनि भनिन्छ। श्रीलंका सरकारले चीनले श्रीलङ्काबाट एक लाख टोका मकाक बाँदर आयात गर्न सहमत भएको दाबी गरेको थियो । तर चीनले बुधबार यो समाचारको खण्डन गरेको छ । उनले यो समाचार सरासर गलत भएको बताए ।
श्रीलंकाली सञ्चारमाध्यममा यो घटनालाई लिएर व्यंग्यात्मक टिप्पणी गर्दै दुई देशबीच ‘बाँदर व्यवसाय’को समस्या आएको बताइएको छ । श्रीलंकाका कृषिमन्त्री महिन्दा अमरवीराको चीन भ्रमणपछि यो कुरा बाहिर आएको हो । आफ्नो चीन भ्रमणका क्रममा अमरवीराले चीनको वन्यजन्तु संरक्षण विभागसँग संलग्न नेशनल जुलोजिकल गार्डनको अगाडि व्यापार प्रस्ताव राखेको बताइएको छ । यस विषयमा उनले चीनको कृषि मन्त्रालयका अधिकारीसँग पनि कुराकानी गरेको बताइएको छ ।
अमरावीराले पछि भने कि उनले यस सम्बन्धमा एक समिति गठन गर्न श्रीलंकाको मन्त्रिपरिषद्लाई प्रस्ताव राखेका थिए। तर मन्त्रिपरिषद्का प्रवक्ता बन्दुला गुणवर्द्धनेले मंगलबार यस्तो कुनै प्रस्ताव आएको कुरा अस्वीकार गरे। यसैबीच, धेरै पशु अधिकार र पर्यावरणवादी संगठनहरूले प्रस्तावको विरोध गरे। श्रीलंका सरकारले यी बाँदरहरू लैजाने अवस्थाबारे चीनको प्रस्तावको पूर्ण अध्ययन नगरी यो निर्णय गरेको उनले बताए ।
अब कोलम्बोस्थित चिनियाँ दूतावासले एक विज्ञप्ति जारी गर्दै यो सम्पूर्ण समाचारको खण्डन गरेको छ । दूतावासले “श्रीलंकाबाट लोपोन्मुख टोक मकाक प्रजातिका एक लाख बाँदर चीनमा निर्यात गरेको स्थानीय र अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यममा आएको भर्खरैको रिपोर्टलाई गलत सूचना” भनेको छ। केही रिपोर्टहरूले यी बाँदरहरूलाई एक निजी चिनियाँ कम्पनीलाई निर्यात गरिने बताएको छ, जसले यी बाँदरहरूलाई प्रयोगात्मक उद्देश्यका लागि प्रयोग गर्नेछ।
चिनियाँ दूतावासले यस सम्बन्धमा बेइजिङस्थित सबै सम्बन्धित निकायसँग रिपोर्ट जाँच गरेको जनाएको छ। वन्यजन्तु र वनस्पतिको आयात र निर्यातको निगरानी र व्यवस्थापन गर्ने प्रमुख एजेन्सी चीनको राष्ट्रिय वन तथा ग्रासल्याण्ड प्रशासन हो, विज्ञप्तिमा भनिएको छ। उनले बाँदरको यस्तो व्यवहारबारे आफूलाई थाहा नभएको स्पष्ट पारेका छन् । उनले यसका लागि कुनै पनि स्रोतबाट निवेदन प्राप्त गरेका छैनन् ।
श्रीलंकाको सरकारी स्रोतले इकोनोमी नेक्स्ट डट कमलाई यस सम्बन्धमा चिनियाँ र श्रीलंकाका अधिकारीहरूबीच भएको वार्ताबारे जानकारी रहेको बताएको छ। यो प्रस्ताव पहिलो पटक श्रीलंकाले राखेको थियो। अमरवीरालाई पछि चिनियाँ पक्षले टोक मकाक बाँदर आयात गर्न चासो देखाएको जानकारी दिइएको थियो। त्यसपछि अमरवीराले भनेका थिए कि यी बाँदरले श्रीलंकामा ठूलो मात्रामा बाली नोक्सान गर्छ। उनले बाँदर निकासीको विरोध गर्ने वातावरणवादी संस्थाको पनि कडा आलोचना गरे ।