बंगलादेशको आर्थिक अवस्था श्रीलंकाको बाटोमा
ढाका । अन्तर्राष्ट्रिय रेटिङ एजेन्सी मुडीजले आफ्नो रेटिङ घटाउने निर्णय गरेपछि बंगलादेशको बैंकिङ क्षेत्रमा तहल्का मच्चिएको छ ।
मुडीजले बंगलादेशको बैंकिङ क्षेत्रको रेटिङलाई स्थिरबाट ऋणात्मकमा डाउनग्रेड गरेको छ । अर्थशास्त्री तथा वित्तीय विश्लेषकहरूले मुडीजको यो निर्णयलाई बैंकिङ क्षेत्रका लागि मात्र नभई समस्यामा परेको बंगलादेशको समग्र अर्थतन्त्रमा नै धक्का लागेको बताएका छन् । बंगलादेशले मुद्राको अवमूल्यन, उच्च मुद्रास्फीति दर र विदेशी मुद्रा सञ्चितिमा लगातार गिरावटको समस्या सामना गरिरहेको छ।
अर्थशास्त्रीहरूले मूडीको पछिल्लो मूल्याङ्कनपछि सीमापार वित्तीय लेनदेन अझ कठिन हुने औंल्याएका छन्। केही विदेशी संस्थाले बंगलादेशी बैंकको कर्जा सीमा घटाउने निर्णय समेत गरेका छन् । बैंकर्स एसोसिएसनका पूर्व अध्यक्ष सईद महबूब-उर-रहमानले भनेका छन्- ‘मुडीजले यस्तो निर्णय लिने चेतावनी संकेत पहिले नै थियो। डलरको संकटको बाबजुद पनि हाम्रा धेरै बैंकहरूले विदेशी बैंकहरूसँग लेनदेन गर्न सक्षम थिए। लामो समयको सम्बन्ध र विश्वासका कारण यस्तो भएको हो । तर अहिले बंगलादेशको पूरै बैंकिङ क्षेत्रलाई जोखिमपूर्ण भनिएको छ । यसले निश्चित रूपमा सीमापार लेनदेनमा समस्या निम्त्याउनेछ।
पर्यवेक्षकहरूले बंगलादेशको अवस्थालाई श्रीलंकासँग तुलना गर्न थालेका छन्। उनले औंल्याए कि श्रीलंकामा संकट पनि मूल्याङ्कन एजेन्सीहरू द्वारा डाउनग्रेडबाट सुरु भयो। उनले बंगलादेशको बैंकिङ प्रणाली भ्रष्टाचार, घोटाला र गैर कार्यसम्पत्ति (एनपीए) ले ग्रस्त भएको उल्लेख गरे। गत मङ्सिरसम्म बैंकहरूले दिएको कुल कर्जाको ८.१६ प्रतिशत एनपीए भएको थियो ।
यस हप्ता, दुबईमा रहेको मश्रेक बैंक र हङकङको स्ट्यान्डर्ड चार्टर्ड बैंकले दुई बंगलादेशी बैंकहरूलाई ऋण पत्र दिन अस्वीकार गरे, वेबसाइट nikkaiasia.com मा प्रकाशित रिपोर्ट अनुसार। आफ्नो नाम गोप्य राख्न चाहने उच्च पदस्थ अधिकारीलाई उद्धृत गर्दै वेबसाइटले यो समाचार प्रकाशित गरेको हो ।
यसैबीच, बंगलादेशको केन्द्रीय बैंक – बंगलादेश बैंकबाट प्राप्त तथ्याङ्कले गत वर्ष जुलाईदेखि डिसेम्बरसम्मको छ महिनामा नयाँ ऋण पत्र प्राप्त गर्ने संख्या १४ प्रतिशतले घटेको देखाएको छ । अर्कोतर्फ, धेरै बैंकहरूले आयात बिल तिर्न पर्याप्त डलर नरहेको बताएका छन् । बंगलादेशका सञ्चारमाध्यमका अनुसार विदेशी मुद्रा नहुँदा कम्तीमा २० बैंकले आयात बिल तिर्न सकेका छैनन् ।
बंगलादेशसँग अहिले ३२ अर्ब डलरभन्दा कम विदेशी मुद्रा सञ्चिति छ । अगस्ट २०२१ मा विदेशी मुद्रा सञ्चिति ४८ अर्ब डलर थियो। यसैबीच डलरको तुलनामा पछिल्लो ६ महिनामा बंगलादेशको मुद्रा टका २७ प्रतिशतले घटेको छ । अहिले एक डलरको मूल्य १०७ रुपैयाँ पुगेको छ । यसैबीच अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोषले पनि बैंकको बढ्दो एनपीएप्रति चिन्ता व्यक्त गर्दै बैंकिङ क्षेत्रको नियमन र अनुगमन प्रणालीमा सुधार गर्न सरकारलाई आग्रह गरेको छ ।
