राष्ट्रपतिको निर्वाचन, महत्वपूर्ण मुद्दाहरु : नील हरि भण्डारी

१) अर्थतन्त्र: आर्थिक स्थायित्वका लागि निजी क्षेत्र र साना व्यवसायहरूले थप रोजगारी सिर्जना गर्ने बलियो आर्थिक वृद्धि आवश्यक छ। ऐतिहासिक रूपमा मुद्रास्फीति समयको साथ बढेको छ र जारी रहनेछ। ग्यासको मूल्य, किराना सामान र अन्य घरायसी सामानहरू आजको दैनिक जीवनका महत्त्वपूर्ण पक्ष हुन्, यी वस्तुहरूको मूल्य किन बढ्दै छ- यसलाई कसरी कुशलतापूर्वक व्यवस्थापन गर्न सकिन्छ?

२) अन्तर्राष्ट्रिय मामिलामा अमेरिकाको अडान: मध्यपूर्वमा युद्ध र अस्थिरताको लागि करदाताको पैसा खर्च गर्नु अनावश्यक छ। रुस/युक्रेन युद्धको निरन्तर कोष अन्त्य हुनुपर्दछ; तर, पुटिनजस्ता तानाशाहलाई शक्तिशाली बनाउनु हुँदैन, जसले उनलाई अन्य छिमेकी देशहरूमा आक्रमण गर्ने साहस दिन सक्छ। यो समस्या कसरी समाधान हुँदैछ?

३) अध्यागमन नीतिहरू: अवैध सीमा क्रसिङहरूलाई अनुमति दिनु हुँदैन किनकि विश्वका अन्य कुनै देशहरूले यसलाई अनुमति दिँदैनन्। यद्यपि, अमेरिका आप्रवासीहरूको देश हो र कानुनी आप्रवासन यस देशको अस्तित्वदेखि नै संस्कृति हो। यदि हामी अङ्ग्रेजी बाहेक अन्य भाषा बोल्छौँ र अरू जस्तो देखिँदैनौँ भने- के हामी अझै पनि हामी को हौँ भनेर सम्मान गर्नुपर्छ? आप्रवासी वा शरणार्थी भएकोमा कुनै अपमान सहनु हुँदैन, किनकि एक बिन्दुमा मूल निवासी अमेरिकी बाहेक सबै आप्रवासी थिए। साथै प्रायजसो कम तिर्ने कामहरू, गोदाम कामहरू, खेती कार्यहरू आप्रवासीहरू / शरणार्थीहरूले गर्छन् र यसले अमेरिकी श्रम बजारमा फरक पार्छ। यो समस्या समाधान गर्न र यो चुनावी एजेन्डा बनाउनका लागि दुवै पक्षहरू – ट्रम्प / बाइडेन-ह्यारिस प्रशासनले उनीहरूको अघिल्लो सर्तहरूमा कार्यकारी आदेशमा किन हस्ताक्षर गरेनन्?

४) बन्दुक सुरक्षा: हतियार बोक्ने र व्यक्तिगत सुरक्षाको लागि बन्दुक प्रयोग गर्ने अधिकार विशेष गरी ग्रामीण समुदायहरूमा महत्त्वपूर्ण छ। बन्दुक लिनका लागि किन आपराधिक पृष्ठभूमि जाँच अनिवार्य गरिएन र स्कुल, बार, मल, थिएटर आदि सार्वजनिक स्थानमा प्रयोग हुने हतियारमाथि प्रतिबन्ध लगाइएको छैन र निर्दोष मानिसको हत्या भइरहेको छ ?

५) वातावरणीय भण्डारण: जलवायु परिवर्तन वास्तविक छ र वातावरण संरक्षण आवश्यक छ, ग्याँस/तेल ऊर्जा भण्डार र श्रम बजारलाई हानि नगरी कसरी स्वच्छ ऊर्जा र कार्बन उत्सर्जन घटाउन सकिन्छ।

६) नैतिक र नैतिक मापदण्डहरू: प्रत्येक कार्यस्थलमा पालना गर्न निश्चित मापदण्डहरू छन्- के अमेरिकी राष्ट्रपतिको कार्यालयले आचरणका निश्चित मापदण्डहरू पालना गर्नुपर्छ? के राष्ट्रपतिले आफूले विश्वास गरेको कुरा बोल्ने वा गर्ने निर्णय गर्न सक्छ? के आप्रवासी र शरणार्थीहरूको खिल्ली उडाउनु, घृणा गर्ने भाषा प्रयोग गर्नु, अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूको खिल्ली उडाउनु ठिक छ?

८) निरंकुश नीति र हिटलर जस्ता तानाशाहको प्रशंसा: यो लोकतान्त्रिक समाजमा विश्वास गर्ने सबैको लागि चिन्ताको विषय हुनुपर्छ। के अमेरिका त्यो समयमा फर्कन इच्छुक छ? कानूनको शासन सत्ता र अख्तियारमा भएको व्यक्तिले प्रदर्शन गर्नुपर्छ र नागरिकहरूको लागि रोल मोडेलको रूपमा सेवा गर्नुपर्छ। त्यो पद र शक्तिको स्तरमा विधिको शासन देखाउन आवश्यक छ?

९. स्वास्थ्य सेवा/प्रजनन अधिकार: महिलालाई आफ्नो शरीरको बारेमा निर्णय गर्न भरोसा गर्नुपर्छ वा गर्भपतन अधिकार सहित उनीहरूको स्वास्थ्य सेवा कस्तो हुनुपर्छ भनेर सरकारले निर्देशन दिनुपर्छ। हेरचाहको लागत कसरी घटाउन सकिन्छ र प्रिस्क्रिप्शन औषधिहरू थप किफायती बनाउन सकिन्छ? के प्रजनन उपचार स्वास्थ्य बीमा द्वारा कभर गर्नुपर्छ? सस्तो हेरचाह ऐनको भविष्य के हो, के पहिले अवस्थित अवस्था भएका मानिसहरूले निरन्तर स्वास्थ्य बीमा कभरेज पाउँछन्?

यी र अन्य धेरै मुद्दाहरूलाई विचार गर्दै: हामीले यो निर्वाचन चक्र र एजेन्डामा उम्मेदवारको अडान र उनीहरूको विगतको कार्यसम्पादनको आधारमा के मतदान निर्णय गर्छौँ?

(लेखक अमेरिकाको पेन्सिल्भेनिया राज्यको राजधानी ह्यारिसबर्ग निवासी हुन्। उनी उद्यमी, प्रकृति प्रेमी र पर्वतारोही पनि हुन्।  सम्पादक)