रिपब्लिकन उम्मेदवार डोनाल्ड ट्रम्पलाई नजिकबाट चिन्नुहोस्

पेन्सिल्भेनिया । अमेरिकामा नोभेम्बर ५, २०२४ मा हुने राष्ट्रपति पदको चुनाव प्रमुख राजनीतिक पार्टीहरू र केही स्वतन्त्र उम्मेदवारहरूबीच हुनेछ। मुख्य प्रतिस्पर्धा भने दुई ठूला पार्टीडेमोक्र्याटिक पार्टी र रिपब्लिकन पार्टीका उम्मेदवारहरूबीच हुनेछ।

डेमोक्र्याटिक पार्टीका उम्मेदवार: वर्तमान उपराष्ट्रपति कमला ह्यारिस छिन् । वर्तमान राष्ट्रपति जो बाइडेनले २०२० मा डोनाल्ड ट्रम्पलाई पराजित गर्दै राष्ट्रपति पद जितेका थिए। २०२४ मा पनि बाइडेनको उत्तराधिकारीको रूपमा ह्यारिस मैदानमा छिन् । रिपब्लिकन पार्टीका उम्मेदवारको रूपमा डोनाल्ड ट्रम्प रहेका छन्। उनी २०१६ मा अमेरिकी राष्ट्रपति बनेका थिए भने २०२० मा जो बाइडेनसँग चुनाव हारेका थिए। २०२४ को चुनावमा उनी पुनः राष्ट्रपति पदका लागि प्रतिस्पर्धा गरिरहेका छन्।

अरू उम्मेदवार भए पनि ह्यारिस र ट्रम्पबीच मुख्य प्रतिस्पर्धा हुने छ।

ट्रम्पको परिचय

डोनाल्ड जोन ट्रम्पको जन्म १४ जुन १९४६ मा क्वीन्स, न्यूयोर्क सिटीमा भएको थियो। उनी एक धनी परिवारमा जन्मेका थिए। उनका पिता फ्रेड ट्रम्प एक सफल रियल इस्टेट व्यवसायी थिए भने आमा मेरी एनी म्याकलेड ट्रम्प थिइन्। उनले आफ्नो विद्यालय शिक्षा न्यूयोर्क मिलिटरी एकेडेमीबाट गरे र त्यसपछि फोर्डहाम विश्वविद्यालयमा अध्ययन सुरु गरे। पछि उनले पेन्सिल्भेनिया विश्वविद्यालयको ह्वार्टन स्कूल अफ फाइनान्समा स्थानान्तरण गरि अर्थशास्त्रमा स्नातक गरे।

स्नातक पछि, ट्रम्प आफ्ना पिताको व्यवसायमा सामेल भए र आफ्नो परिवारको रियल इस्टेट व्यवसायलाई अझै विस्तार गरे। उनले म्यानह्याटनमा उच्च-स्तरीय होटल, स्काईस्क्रेपर्स, र क्यासिनोहरूको निर्माण गरेर ट्रम्प ब्रान्डलाई स्थापित गरे। ट्रम्प टावर जस्ता प्रतिष्ठित भवनहरू उनका प्रमुख प्रोजेक्टहरू हुन्। त्यसपछि, उनले टेलिभिजनको क्षेत्रमा पनि कदम राखे र द अप्रेन्टिस नामक रियालिटी शोको होस्टका रूपमा अझ बढी लोकप्रियता पाए।

राजनीतिमा प्रवेश  

डोनाल्ड ट्रम्पले लामो समयदेखि राजनीतिमा आउने इच्छा देखाएका थिए, तर २०१५ मा मात्रै उनले गम्भीरतासाथ यसमा प्रवेश गरे। १६ जुन २०१५ मा उनले रिपब्लिकन पार्टीको तर्फबाट राष्ट्रपतिको उम्मेदवारी घोषणा गरे। उनको प्रचारको नारा “मेक अमेरिका ग्रेट अगेन” ले धेरै अमेरिकी जनतामा विशेषगरी मध्यम वर्गका कामदारहरूलाई प्रभावित गर्यो, जसलाई ग्लोबलाइजेसन र आर्थिक परिवर्तनबाट पछि परेको महसुस भएको थियो।

उनको अभियानले आप्रवासनको कडा नीतिहरू, विशेषगरी मेक्सिकोको सीमामा पर्खाल बनाउने, व्यापार सम्झौताहरू पुनः वार्ता गर्ने र अमेरिकामा रोजगार पुनः ल्याउने जस्ता मुद्दाहरूलाई समावेश गर्यो। उनले आफूलाई बाहिरी व्यक्ति (आउटसाइडर) का रूपमा प्रस्तुत गर्दै डेमोक्र्याट र रिपब्लिकन दुबै पार्टीका पुराना नेताहरूको आलोचना गरे। उनको भाषणहरू विवादास्पद, व्यक्तिगत आक्रमणले भरिपूर्ण र अमेरिकी पहिलो नीतिमा केन्द्रित थिए।

२०१६ को राष्ट्रपतीय चुनावको विजय  

प्रारम्भिक शंका र आलोचनाहरूको बावजुद, ट्रम्पले रिपब्लिकन पार्टीको नामांकन जिते र डेमोक्र्याटिक उम्मेदवार, पूर्व विदेशमन्त्री हिलारी क्लिन्टनलाई हराएर २०१६ को राष्ट्रपतीय चुनाव जिते। यो चुनावी परिणाम धेरैलाई आश्चर्यचकित गर्यो किनकि अधिकांश सर्वेक्षणले क्लिन्टनलाई विजेता देखाएका थिए। उनले इलेक्टोरल कलेजमा स्पष्ट बहुमत पाए, यद्यपि उनले लोकप्रिय मतमा ३० लाख मत गुमाएका थिए।

राष्ट्रपतिको कार्यकाल (२०१७-२०२१)  

डोनाल्ड ट्रम्पको राष्ट्रपति कार्यकाल अमेरिकी इतिहासमा सबैभन्दा विवादास्पद र विभाजनकारी रह्यो। उनले धेरै नीतिहरू अगाडि सारे जुन अमेरिकाको शासनमा ठूलो परिवर्तन ल्याउने उद्देश्यले बनाइएको थियो। घरेलु मोर्चामा, उनले नियमहरू घटाउने, कर कटौती (विशेष गरी २०१७ को कर कटौती ऐन) र तीन सुप्रीम कोर्ट न्यायाधीशहरू नियुक्त गर्ने काम गरे— नील गोरसच, ब्रेट काभानाह, र एमी कोनी ब्यारेट।

 विदेश नीति तर्फ, उनले पारंपरिक भन्दा फरक दृष्टिकोण अपनाए, जसमा द्विपक्षीय वार्तालाई प्राथमिकता दिए। उनले अमेरिका पेरिस जलवायु सम्झौता, इरान परमाणु सम्झौता, र ट्रान्स-प्यासिफिक पार्टनरशिपबाट फिर्ता ल्याए। उनले उत्तर अमेरिकी स्वतन्त्र व्यापार सम्झौताको पुनः वार्ता गर्दै नयाँ यूएसएमसीए सम्झौतामा हस्ताक्षर गरे। चीनसँगको व्यापार युद्धमा पनि उनले कडा अडान लिए।

 उनको प्रशासनले केही ठूलो चुनौतिहरूको सामना गर्यो, विशेष गरी २०१६ को चुनावमा रुसी हस्तक्षेपको छानबिन, जसले उनलाई धेरै विवादमा पार्यो। २०१९ को अन्त्यमा, उनलाई युक्रेनसँगको सम्बन्धमा शक्ति दुरुपयोग र कंग्रेसलाई बाधा पुर्याएको आरोपमा महाभियोग लगाइयो, तर उनी सिनेटबाट मुक्त भए।

 कोभिड-१९ महामारीले ट्रम्पको नेतृत्वलाई ठूलो चुनौती दियो। महामारीको बेला उनको प्रशासनको प्रतिक्रिया व्यापक रूपमा आलोचना भयो, विशेष गरी असंगत सन्देशहरू र ठोस योजनाको अभावका कारण। यसका साथै, जर्ज फ्लोइडको मृत्यु पछि देशव्यापी प्रदर्शनहरूले २०२० को पुनः निर्वाचन अभियानलाई तनावपूर्ण बनायो।

२०२० को चुनाव र कार्यकालपछि  

२०२० को चुनावमा, ट्रम्पलाई जो बाइडेनले हराए। ट्रम्पले पराजय स्वीकार्न अस्वीकार गरे र व्यापक रूपमा चुनावी धाँधलीको दावी गरे। उनका समर्थकहरूले जनवरी ६, २०२१ मा क्यापिटल भवनमा हमला गरे, जसले बाइडेनको जितलाई प्रमाणित गर्ने प्रक्रियालाई रोक्न प्रयास गर्यो।

 यसपछि, उनलाई दोस्रो पटक महाभियोग लगाइयो, जसमा उनी फेरि पनि सिनेटबाट सफाइ पाए । ट्रम्पले जनवरी २०, २०२१ मा पद त्यागे, तर उनी रिपब्लिकन पार्टी र आफ्ना समर्थकहरूमा ठूलो प्रभाव राख्न जारी छन्।

कार्यकालपछि  

राष्ट्रपति पद छोडेपछि पनि ट्रम्प राजनीतिमा सक्रिय छन् र २०२४ मा पुनः उम्मेदवारी दिएका छन्। उनी अझै पनि चुनावी धाँधलीका दावाहरू दोहोर्याइरहेका छन्, जसले रिपब्लिकन पार्टीभित्र विभाजन सिर्जना गरिरहेको छ। यसका साथै, उनी व्यवसायिक अभ्यास र क्यापिटल दंगामा उनको भूमिकासँग सम्बन्धित धेरै कानूनी चुनौतिहरूको सामना गरिरहेका छन्।

 विवादहरूको बाबजुद, ट्रम्पको अमेरिकन राजनीतिमा प्रभाव अझै कायम छ। उनका समर्थकहरूले उनलाई जनतावाद र राष्ट्रवादको पक्षधर मान्छन्। उनका कार्यकालले अमेरिकी राजनीतिक परिदृश्यमा गहिरो छाप छोड्यो, र उनी अझै पनि अमेरिकी राजनीतिक छलफलको एक प्रमुख पात्रका रूपमा रहने छन्।

डोनाल्ड ट्रम्पको व्यापारिक र राजनीतिक करियर धेरै विवादहरूले भरिएको छ। उनको असामान्य शैली, विभाजनकारी भाषण र कार्यहरूले व्यापक बहस र आलोचना निम्त्याएका छन्।  

१. व्यापारिक अभ्यास र कानूनी विवादहरू

ट्रम्पको व्यवसायिक साम्राज्य सफल भए पनि, उनले धेरै कानूनी मुद्दाहरूको सामना गरेका छन्:

– दिवालियापन: ट्रम्पले विभिन्न सम्पत्तिहरू, विशेषगरी एटलान्टिक सिटीका क्यासिनोहरूको लागि, आफ्नो कम्पनीलाई छ पटक दिवालिया घोषणा गरेका छन्। यद्यपि उनले यी कदमहरूलाई रणनीतिक भनेका छन्, आलोचकहरूले उनको व्यापारिक क्षमता माथि प्रश्न उठाएका छन्।

– ट्रम्प विश्वविद्यालय: ट्रम्पको मुनाफामूलक शैक्षिक परियोजना, ट्रम्प विश्वविद्यालय,ले विद्यार्थीहरूलाई गलत सूचना दिएको आरोपमा मुद्दा खेप्यो। २०१६ मा, ट्रम्पले २५ मिलियन डलरको सम्झौता गरे।

– कर विवरण: २०१६ को चुनावको बेला ट्रम्पले आफ्नो कर विवरण सार्वजनिक गर्न अस्वीकार गरे। २०२० मा, द न्यूयोर्क टाइम्स ले ट्रम्पले धेरै वर्षसम्म न्यून कर तिरेको रिपोर्ट सार्वजनिक गर्यो।

२. आप्रवासन नीतिहरू

ट्रम्पको राष्ट्रपतिकालमा आप्रवासन नीति सबैभन्दा विवादास्पद मुद्दाहरू मध्ये एक थियो:

– मुस्लिम प्रतिबन्ध: ट्रम्पले आफ्नो कार्यकालको सुरुवातमा मुस्लिम बहुल देशहरूबाट यात्रामा प्रतिबन्ध लगाउने आदेश दिए, जसले धार्मिक विभेदको आरोप निम्त्यायो।

– परिवार अलगाव नीति: मेक्सिकोको सीमामा अवैध रूपमा प्रवेश गरेका आप्रवासी परिवारहरूलाई अलग गर्ने “जीरो टोलरन्स” नीतिले देशभरि आलोचना निम्त्यायो।

३. रूससँग सम्बन्धित विवाद

ट्रम्पको चुनावी अभियान र राष्ट्रपतिकालमा रूससँगको सम्बन्ध विवादास्पद रह्यो:

– रूसको हस्तक्षेप: २०१६ को चुनावमा रूसले ट्रम्पलाई सहयोग पुर्याएको अमेरिकी खुफिया एजेन्सीहरूले निष्कर्ष निकालेका थिए। विशेष वकिल रोबर्ट म्युलरले सम्भावित साँठगाँठको छानबिन गरे, जसले ट्रम्पलाई पूर्ण सफाइ भने दिएन।

– पुटिनसँगको सम्बन्ध: राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनप्रतिको ट्रम्पको नजिकको सम्बन्ध र उनको प्रशंसा आलोचना र विवादको विषय बन्यो।

४. पहिलो महाभियोग

२०१९ मा ट्रम्पलाई कंग्रेसले शक्ति दुरुपयोग र कंग्रेसलाई अवरोध पुर्याएको आरोपमा महाभियोग लगायो। उनीमाथि युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोडिमिर जेलेन्स्कीलाई जो बाइडेनविरुद्ध छानबिन गर्न दबाब दिएको आरोप लगाइएको थियो। सिनेटले उनलाई सफाइ दियो।

५. कोभिड १९ को महामारीको व्यवस्थापन

कोरोना भाइरस महामारीप्रतिको ट्रम्पको प्रतिक्रियाले पनि ठूलो विवाद निम्त्यायो। उनले महामारीको गम्भीरता कम आँकेको, मास्कको प्रभावकारिता प्रश्न गरेको र खोप सम्बन्धी विवादास्पद सन्देशहरू दिएका थिए।

६. चार्लोट्सभिल विवाद

२०१७ मा, चार्लोट्सभिल, भर्जिनियामा भएको गोरा राष्ट्रवादी प्रदर्शनपछि ट्रम्पले “दुवै पक्षमा राम्रो मानिसहरू छन्” भनेका थिए, जसले गोरा राष्ट्रवादीहरूको समर्थन गरेजस्तो देखियो।

७. यौन दुर्व्यवहारका आरोपहरू

२० भन्दा बढी महिलाहरूले ट्रम्पलाई यौन दुर्व्यवहारको आरोप लगाएका छन्। २०१६ को चुनाव अघि एक्सेस हलिवुडको एउटा भिडियोमा ट्रम्प महिलाहरूलाई अनुमति बिना नै छुने गरेको दावी गर्दा ठूलो विवाद भयो।

८. जातीय रूपमा विवादास्पद अभिव्यक्तिहरू

ट्रम्पको करियरभरि उनलाई जातीय रूपमा विवादास्पद अभिव्यक्ति दिएको आरोप लागिरह्यो। उनले सेन्ट्रल पार्क पाँच र बिर्थर आन्दोलन जस्ता मुद्दाहरूमा विभाजनकारी टिप्पणी गरे।

९. दोस्रो महाभियोग र क्यापिटल दंगा

२०२० को चुनावमा पराजय स्वीकार नगर्दा, ट्रम्पका समर्थकहरूले जनवरी ६, २०२१ मा क्यापिटलमा हमला गरे। यसका लागि उनलाई दोस्रो पटक महाभियोग लगाइयो।

कमला ह्यारिसबारे जान्नुहोस्

१०. कार्यकालपछिका कानूनी चुनौतीहरू

राष्ट्रपति पद छोडेपछि, ट्रम्प विभिन्न कानूनी अनुसन्धानको सामना गरिरहेका छन्, जसमा कर धोखाधडी र चुनावी हस्तक्षेपको अनुसन्धान पनि सामेल छ।

डोनाल्ड ट्रम्पको करियर विवादहरूको कारण सधैं चर्चामा रह्यो। उनको भाषण शैली र नीतिहरूले उनलाई एक असामान्य नेता बनाए, जसले समर्थन र विरोध दुवै तर्फबाट तीव्र प्रतिक्रिया प्राप्त गरे। राष्ट्रपति पदपछि पनि उनी अमेरिकी राजनीतिमा एक प्रभावशाली पात्र रहिरहने देखिन्छ।

डोनाल्ड ट्रम्पको २०२४ को चुनावी अभियान अहिले अमेरिकी राजनीतिक मञ्चमा निकै चर्चामा छ। उनी अझै रिपब्लिकन पार्टीको प्रमुख उम्मेदवारको रूपमा अगाडि बढिरहेका छन्, र उनका समर्थकहरूको आधार बलियो छ। ट्रम्पले आफ्नो दोस्रो कार्यकालका लागि विभिन्न नीतिगत वाचा गरेका छन्, जसमा चीनसँग व्यापार युद्धलाई अझ कडा बनाउने, गैर-अमेरिकी वस्तुहरूमा १०% देखि २०% सम्मको कर लगाउने, र अवैध आप्रवासीहरूलाई लक्षित गरेर कामको अनुमति समाप्त गर्ने योजना सामेल छन्।

उनको अभियानले अमेरिकी अर्थतन्त्रलाई सुधार गर्ने, मध्यम वर्ग र व्यापारिक समुदायका लागि ठूला कर कटौती गर्ने, र सामाजिक सुरक्षाको कर हटाउने जस्ता वाचा गरेको छ। तर, यी वाचाहरूले आलोचना पनि पाइरहेका छन्, विशेषगरी उनले प्रस्ताव गरेका उच्च करहरूले अमेरिकामा उपभोक्ता मूल्यहरू बढाउने चेतावनी दिइएको छ।

कोरोना भाइरस महामारीको समयमा ट्रम्पको भूमिका, आव्रजन नीतिहरू, र कानूनी मुद्दाहरूले पनि उनको अभियानमा ठूलो प्रभाव पारिरहेको छ। धेरै आलोचकहरूले ट्रम्पको विभाजनकारी वक्तव्य र कदमलाई लिएर प्रश्न उठाइरहेका छन्, तर उनका समर्थकहरूले उनलाई बलियो राष्ट्रवादी र अमेरिकालाई पुनः सफल बनाउने नेता भनेर समर्थन गरिरहेका छन्।