नेपालमा टिकटक खुल्यो, अमेरिकामा के छ?

काठमाडौं । नेपाल सरकारले औपचारिक रूपमा टिकटकमाथिको प्रतिबन्ध हटाएको छ। नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणले सबै इन्टरनेट सेवा र मोबाइल सेवा प्रदायकलाई प्रतिबन्ध हटाउन निर्देशनात्मक सूचना जारी गरेपछि टिकटक पुनः सञ्चालनमा आएको हो।

पूर्व प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’को नेतृत्वमा तत्कालीन सरकारले २०८० मंसिरमा टिकटकमाथि प्रतिबन्ध लगाएको थियो। यस प्रतिबन्धको मुख्य कारण सामाजिक सद्भाव बिगार्ने सामग्रीहरूको प्रसारण र प्लेटफर्मको नियमनमा पहुँचको अभावलाई जनाइएको थियो। सरकारले टिकटकको सामग्री र व्यवहारमा सुधारको माग गर्दै यसलाई प्रतिबन्धित गरेको थियो।

प्रतिबन्ध हटाउने निर्णयसँगै, सरकारले टिकटकसँग केही शर्तहरू राखेको थियो। यी शर्तहरूमा प्रयोगकर्ताको गोपनीयता सुरक्षा, आपत्तिजनक सामग्रीको नियन्त्रण, र राष्ट्रिय सुरक्षा सम्बंधी मापदण्डहरू समावेश गरिएको थियो। टिकटकले यी शर्तहरूको पालना गर्ने प्रतिबद्धता जनाएको छ भने सरकारले पनि त्यसलाई स्वीकार गरेको छ।

गत भदौ ६ गते, मन्त्रिपरिषद्को बैठकमा टिकटकमाथिको प्रतिबन्ध हटाउने निर्णय गरिएको थियो। यस निर्णयले नेपालमा टिकटकका प्रयोगकर्ताहरूलाई सन्देश साझा गर्न र सामग्री पोस्ट गर्न अनुमति दिएको छ।

अमेरिकामा टिकटक

डेटा सुरक्षा चिन्ता: अमेरिकी सरकार र विशेष गरी फेडरल ट्रेड कमिशन (FTC) तथा विभिन्न सांसदहरूले टिकटकमाथि डेटा सुरक्षा र राष्ट्रिय सुरक्षा सम्बन्धी चिन्ताहरू उठाएका छन्। उनीहरूले टिकटकको डेटा सुरक्षा उपायहरूको समीक्षा गर्ने र त्यस्तो डेटा चीन सरकारलाई प्रवाहित हुन सक्ने आशंका व्यक्त गरेका छन्।

प्रतिबन्ध र कानूनी चुनौतीहरू: केही अमेरिकी राज्यहरूले, जस्तै मोंटाना, सरकारी उपकरणहरूमा टिकटक प्रयोगमा प्रतिबन्ध लगाएका छन्। यस्ता प्रतिबन्धहरू प्रायः डेटा सुरक्षासम्बन्धी चिन्ता वा सामाजिक मिडिया प्लेटफर्महरूको प्रभावलाई नियन्त्रण गर्नका लागि लागू गरिएका छन्।

सार्वजनिक र राजनीतिक बहस: टिकटकको अमेरिका संग सम्बन्धित चर्चाहरू विभिन्न राजनीतिक र सार्वजनिक बहसको विषय बनेका छन्। यसका लागि टिकटकको अमेरिकी प्रयोगकर्ताहरूको गोपनीयता सम्बन्धी चिन्ताहरू प्रमुख कारण रहेका छन्।

प्रशासनिक र कानूनी प्रक्रिया: अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनको प्रशासनले टिकटकको अमेरिकी संचालनसँग सम्बन्धित कानूनी र नियामक प्रक्रिया सुरु गरेको छ। यस प्रक्रियामा टिकटकको अमेरिकी कारोबारलाई बिक्री गर्न वा विशेष डेटा सुरक्षा व्यवस्थाहरू लागू गर्नको लागि दबाब दिइएको छ।

अनेत्र के छ ?

भारत: भारतले २०२० मा टिकटकमाथि प्रतिबन्ध लगाएको थियो, प्रमुखतया राष्ट्रिय सुरक्षा र डेटा सुरक्षासम्बन्धी चिन्ताको आधारमा। यो प्रतिबन्ध अझै लागू छ।

पाकिस्तान: पाकिस्तानले टिकटकलाई २०२० र २०२१ मा केही समयका लागि प्रतिबन्धित गरेको थियो, आक्षेपित सामग्री र सामाजिक प्रभावका कारण। पछि, यो प्रतिबन्ध केही सर्तहरूको आधारमा हटाइएको थियो।

अफगानिस्तान: अफगानिस्तानमा तालिबानको सत्ता सम्हालेपछि टिकटक र अन्य सामाजिक मिडिया प्लेटफर्महरूमा प्रतिबन्ध वा सीमितता देखिएको छ।

रुस: रुसले विभिन्न समयहरूमा टिकटकमा प्रतिबन्ध वा सीमितता लगाएको छ, खासगरी राजनीतिक सामग्री र विरोध प्रदर्शनहरूमा यसको प्रयोगलाई नियन्त्रण गर्नका लागि।

अन्य देशहरू: केही अन्य देशहरूमा पनि, विशेष परिस्थितिहरूमा टिकटकमा प्रतिबन्ध वा सीमितता लगाइएको छ।